Ceza Kanunu Sistemi ve Suçların Sistematiği

Ülkemizde yürürlükte olan temel ceza kanunu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’dur. Bu kanun temel itibariyle hangi fiillerin suç oluşturduğu, bunlara ilişkin yaptırımların nasıl belirleneceği, suçlara ilişkin özel durumları, yaptırım türlerini belirtir.

Ceza hukukuyla ilgili yürürlükte bulunan bir diğer temel kanun da 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’dur. Bu kanunda ceza yargılamasının nasıl yapılacağı, ceza yargılamasının sonunda nasıl hüküm verileceği, bu hükme karşı itiraz yollarını içerir. Eğer ceza yargılaması sizi ilgilendiriyorsa Ceza muhakemesi kanunu ve bölümlerine burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kısaca ceza kanunu olarak ifade ettiğimiz yürürlükte bulunan Türk Ceza kanununa burayı tıklayıp ulaşabilirsiniz. Ancak bu kanun yaklaşık 350 maddedir. Aranan konunun bulunabilmesi için kanunun bölümlerinin bilinmesi yararlı olur. İlgili bölüme gitmek için CTRL+F tuşuna basıp çıkan arama bölümüne bölüm başlığını yazmanız yeterli olacaktır.

Temelde ceza kanunu iki bölümden oluşur. Bunlar genel hükümler ve özel hükümler. Bu bölümler ceza kanununda kitap olarak ifade edilir ve kanunda genel hükümler kitabı ve özel hükümler kitabı olarak geçer.

Genel hükümler kısmı genel sistematiği şu şekildedir:

Birinci Kısım Temel İlkeler ve Tanımlar

Bu bölümde ceza hukuku bakımından temel bilgiler yer alır. Kanunilik ilkesinin ne ifade ettiği veya kamu görevlisi kavramının ceza kanunu bakımından ne ifade ettiği gibi. Genel başlıklar şu şekildedir:

Kanunun amacı
Kanunilik ilkesi
Eşitlik ilkesi
Tanımlar (İkinci bölüm Kanunun Uygulama Alanı: Bu bölümde temel olarak ceza kanunlarının ne zaman, nerede, kimlere uygulanacağı düzenlenir. Başlıklar şu şekildedir:
Zaman bakımından uygulama
Yer Bakımından Uygulama
Görev suçları
Vatandaş tarafından işlenen suçlar (yabancı ülkede)
Yabancı tarafından işlenen suçlar (yabancı ülkede)

İkinci Kısım Ceza Sorumluluğunun esasları

Bu kısımda ceza hukukunda hareket, kast ve taksir şekilleri ile kişinin ceza sorumluluğunu etkileyen zorunluluk hali meşru müdafaa gibi bilgiler yer alır. Başlıklar şu şekildedir:

Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği Kast ve Taksir
Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
Suça Teşebbüs
Suça İştirak Suçların İçtimaı

Üçüncü Kısım – Yaptırımlar

Bu kısımda ceza hukukunda suç karşılığında uygulanacak yaptırımların neler olduğu, zamanaşımı, hapis cezasının ertelenmesi gibi konular yer almaktadır. Genel konu başlıkları şu şekildedir:

Cezalar
Güvenlik Tedbirleri
Cezanın belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi
Dava ve Cezanın Düşürülmesi

Ceza Kanunu Özel Hükümler

Bu bölümde suç oluşturan fiiller ve uygulanacak yaptırım düzenlenmiştir. Başlıklar ve suç tipleri şu şekildedir:

Uluslararası suçlar

76. Soykırım,
77. İnsanlığa Karşı Suçlar,
79. Göçmen Kaçakçılığı,
80. İnsan Ticareti

Hayata Karşı Suçlar

81. Kasten Öldürme,
83. İhmali Öldürme,
84 İntihara Yönlendirme,
85. Taksirle Öldürme

Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar

86. Kasten Yaralama,
88. İhmali Yaralama,
89. Taksirle Yaralama,
90. İnsan Üzerinde Deney,
91 Organ ve Doku Ticareti

İşkence ve Eziyet

94. İşkence suçu,
96 Eziyet Suçu

Koruma, Gözetim, Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün İhlâli

97. Terk Suçu,
98. Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi,
99. Çocuk düşürtme,
100. Çocuk düşürme,
101. Kısırlaştırma

Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar

102. Cinsel Suçlar (tecavüz),
103. Çocukların Cinsel istismarı,
104. Reşit olmayanla cinsel ilişki,
105. Cinsel Taciz

Hürriyete Karşı Suçlar

106. Tehdit,
107 Şantaj,
108. Cebir,
109. Kişiyi Hürriyetten yoksun Kılma (kaçırma),
112. Eğitim ve öğretim hakkının engellenmesi,
113. Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi,
114. Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi,
115 İnanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme,
116. Konut Kokunulmazlığının ihlali,
117. İş ve çalışma hürriyetinin ihlali,
118 Sendikal hakların kullanılmasının engellenmes,
120 Haksız arama,
121. Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi,
122. Nefret ve ayırımcılık,
123. Kişilerin huzur ve sükununu bozma,
123A. Israrlı takip,
124. Haberleşmenin engellenmesi

Şerefe Karşı Suçlar

125. Hakaret,
130. Kişinin hatırasına hakaret

Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar

132. Haberleşmenin gizliliğini ihlal,
133. Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması,
134. Özel hayatın gizliliğini ihlal,
135. Kişisel verilerin kaydedilmesi,
136. Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme,
138. Verileri yok etmeme,

Malvarlığına karşı Suçlar

141. Hırsızlık,
148. Yağma (gasp),
151. Mala zara verme,
153. İbadethanelere ve mezarlıklara zarar verme,
154. Hakkı olmayan yere tecavüz,
155. Güveni kötüye kullanma,
156. Bedelsiz senedi kullanma,
157. Dolandırıcılık,
160. Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf,
161. Hileli iflâs,
162. Taksirli iflas,
163. Karşılıksız yararlanma,
164. Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi,
165. Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi,
166. Bilgi vermeme

Genel Tehlike Yaratan Suçlar

170. Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması,
171. Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması,
172. Radyasyon yayma,
173, Atom enerjisi ile patlamaya sebebiyet verme,
174. Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi,
175. Akıl hastası üzerindeki bakım ve gözetim yükümlülüğünün ihlali,
176. İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama,
177. Hayvanın tehlike yaratabilecek şekilde serbest bırakılması,
178. İşaret ve engel koymama,
179. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma,
180. Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma

Çevreye Karşı Suçlar

181. Çevrenin kasten kirletilmesi,
182. Çevrenin taksirle kirletilmesi,
183. Gürültüye neden olma,
184. İmar kirliliğine neden olma

Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar

185. Zehirli madde katma,
186. Bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti,
187. Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde ilaç yapma veya satma,
188. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
190. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma,
191. Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak,
193. Zehirli madde imal ve ticareti,
194. Sağlık için tehlikeli madde temini,
195. Bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma,
196.Usulsüz ölü gömülmesi

Kamu Güvenine Karşı Suçlar

197. Parada sahtecilik,
199. Kıymetli damgada sahtecilik,
202. Mühürde sahtecilik,
203. Mühür bozma,
204. Resmi belgede sahtecilik,
205. Resmî belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek,
206. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan,
207. Özel belgede sahtecilik,
208. Özel belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek,
209. Açığa imzanın kötüye kullanılması

Kamu Barışına Karşı Suçlar

213. Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit,
241. Suç işlemeye tahrik, 215. Suçu ve suçluyu övme,
216. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama,
217. Kanunlara uymamaya tahrik,
217A. Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma,
218. Görev sırasında din hizmetlerini kötüye kullanma,
220. Suç işlemek amacıyla örgüt kurma

Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar

223. Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması,
224. Kıt’a sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgedeki sabit platformların işgali

Genel Ahlaka Karşı Suçlar

225. Hayasızca hareketler,
226. Müstehcenlik,
227. Fuhuş,
228. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama,
229. Dilencilik

Aile Düzenine Karşı Suçlar

230. Birden çok evlilik, hileli evlenme, dinsel tören,
231. Çocuğun soybağını değiştirme,
232. Kötü muamele,
233. Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali,
234.Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması

Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar

235. İhaleye fesat karıştırma,
236. Edimin ifasına fesat karıştırma,
237, Fiyatları etkileme,
238. Kamuya gerekli şeylerin yokluğuna neden olma,
239, Ticarî sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması,
240. Mal veya hizmet satımından kaçınma,
241. Tefecilik

Bilişim Alanında Suçlar

243. Bilişim sistemine girme,
244. Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme,
245. Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması,
245A. Yasak cihaz veya programlar

Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar

247. Zimmet,
250. İrtikap,
251. Denetim Görevinin İhmali,
252. Rüşvet,
255. Nüfuz Ticareti,
256. Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması,
257. Görevi kötüye Kullanma,
258. Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması,
259, Kamu Görevlisinin Ticareti,
260. Kamu Görevinin Terki veya Yapılmaması,
261. Kişilerin malları üzerinde usulsüz tasarruf,
262. Kamu görevinin usulsüz olarak üstlenilmesi,
264. Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma,
265. Görevi yaptırmamak için direnme,
266. Kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanma

Adliyeye Karşı Suçlar

267. İftira,
268. Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması,
270. Suç üstlenme,
271. Suç Uydurma,
272. Yalan Tanıklık,
275. Yalan Yere Yemin,
276. Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık,
277, Yargı görevi yapanı, bilirkişiyi veya tanığı etkilemeye teşebbüs,
278. Suçu bildirmeme,
279. Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi,
280. Sağlık mesleği mensuplarının suçu bildirmemesi,
281. Suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme,
282. Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama,
283. Suçluyu kayırma, 284. Tutuklu, hükümlü veya suç delillerini bildirmeme,
285. Gizliliğin ihlali,
286. Ses veya görüntülerin kayda alınması,
287. Genital muayene,
288.Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs,
289. Muhafaza görevini kötüye kullanma,
290. Resmen teslim olunan mala elkonulması ve bozulması,
291. Başkası yerine ceza infaz kurumuna veya tutukevine girme,
292. Hükümlü veya tutuklunun kaçması,
294. Kaçmaya imkan sağlama,
295. Muhafızın görevini kötüye kullanması,
296. Hükümlü veya tutukluların ayaklanması,
297. İnfaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokmak,
298. Hak kullanımını ve beslenmeyi engelleme

Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar

299. Cumhurbaşkanına hakaret,
300. Devletin egemenlik alametlerini aşağılama,
301. Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama

Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar

302. Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak,
303. Düşmanla işbirliği yapmak,
304. Devlete karşı savaşa tahrik,
305. Temel millî yararlara karşı faaliyette bulunmak için yarar sağlama,
306. Yabancı devlet aleyhine asker toplama,
307. Askerî tesisleri tahrip ve düşman askerî hareketleri yararına anlaşma,
308. Düşman devlete maddi ve mali yardım

Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar

309. Anayasayı ihlal,
310. Cumhurbaşkanına suikast ve fiilî saldırı,
311. Yasama organına karşı suç,
312. Hükûmete karşı suç,
313. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetine karşı silâhlı isyan,
314. Silâhlı örgüt,
315. Silâh sağlama,
316. Suç için anlaşma

Milli Savunmaya Karşı Suçlar

317. Askerî komutanlıkların gasbı,
318. Halkı askerlikten soğutma,
319. Askerleri itaatsizliğe teşvik,
320. Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma,
321. Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma,
322. Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma,
323. Savaşta yalan haber yayma,
324. Seferberlikle ilgili görevin ihmali,
325. Düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü

Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk

326. Devletin güvenliğine ilişkin belgeler,
327. Devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme,
328. Siyasal veya askerî casusluk,
329. Devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama,
330. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama,
331. Uluslararası casusluk,
332. Askerî yasak bölgelere girme,
333. Devlet sırlarından yararlanma, Devlet hizmetlerinde sadakatsizlik,
334. Yasaklanan bilgileri temin,
335. Yasaklanan bilgilerin casusluk maksadıyla temini,
336. Yasaklanan bilgileri açıklama,
337. Yasaklanan bilgileri siyasal veya askerî casusluk maksadıyla açıklama,
338. Taksir sonucu casusluk fiillerinin işlenmesi,
339. Devlet güvenliği ile ilgili belgeleri elinde bulundurma

Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar

340. Yabancı devlet başkanına karşı suç,
341. Yabancı devlet bayrağına karşı hakaret,
342. Yabancı devlet temsilcilerine karşı suç