Ceza Hukukunda Evrensellik İlkesi

Devletlerin egemenlik yetkilerini kullanmalarının bir yansıması da cezalandırma yetkisidir. Cezalandırma yetkisi devlete aittir. Dolayısıyla devletler egemenlik yetkilerini kendi sınırları içerisinde kullanırlar. Kendi sınırları içerisinde işlenen suçlara yaptırım uygularlar.

Evrensellik ilkesi ise kimin işledeğine veya nerede işlendiğine bakılmaksızın devletlerin kendilerini yargı yönünden yetkilendirmesidir. Bunu sınırsız olarak değil, belirli suçlar bakımından yaparlar.

Sınırsız bir şekilde evrensellik ilkesinin uygulanması devletlere aşırı bir yük yükler.

Evrensellik ilkesi genellikle iç hukukta düzenlenmiştir. TCK’da evrensellik ilkesi 13. Maddede düzenlenerek bu maddede yer alan bazı suçların nerede ve kim tarafından işlendiğine bakılmaksızın Türkiye’de yargılama yapılabilecektir.

Evrensellik ilkesi kapsamında TCK m. 13’de yer alan suçlar şu şekildedir.

m. 76- Soykırım Suçu

m. 77- İnsanlığa Karşı suçlar

m. 94, 95 – İşkence

m. 181- Çevrenin kasten kirletilmesi

m. 188- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti

m. 190- uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma

m. 197- Parada sahtecilik

m. 200- Para ve kıymetli damgaları imale yarayan araçların üretimi ve ticareti

m. 202- Mühürde sahtecilik

m. 223/2 ve 3- Deniz, demiryolu veya havayolu ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması veya zarar verilmesi

m. 227 Fuhuş

m.299- Cumhurbaşkanına Hakaret

m. 300- Devletin egemenlik alametlerini aşağılama

m.301- Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama

m.302- Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak

m. 303- Düşmanla işbirliği yapmak

m. 304- Devlete karşı savaşa tahrik

m. 305- Temel millî yararlara karşı faaliyette bulunmak için yarar sağlama

m.306- Yabancı devlet aleyhine asker toplama

m. 307- Askerî tesisleri tahrip ve düşman askerî hareketleri yararına anlaşma

m.308- Düşman devlete maddi ve mali yardım

m. 309- Anayasayı ihlal

m. 310- Cumhurbaşkanına suikast ve fiilî saldırı

m. 311- Yasama organına karşı suç

m.312- Hükûmete karşı suç

m.313- Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetine karşı silâhlı isyan

m. 315- Silâh sağlama

m. 317- Askerî komutanlıkların gasbı

m. 318- Halkı askerlikten soğutma

m. 319- Askerleri itaatsizliğe teşvik

m.320- Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma

m. 321- Savaş zamanında emirlere uymama

m. 322- Savaş zamanında yükümlülükler

m. 323- Savaşta yalan haber yayma

m. 324- Seferberlikle ilgili görevin ihmal

m. 325- Düşmandan unvan ve benzeri payeler kabulü