Ceza Hukuku Nedir? Ceza Hukuku Bölümleri Nelerdir?
Ceza hukuku nedir sorusu ceza hukukunun anlaşılması için son derece önemlidir. Ceza hukuku insan davranışlarından hangilerinin suç teşkil ettiğinin belirlendiği, suç olarak belirlenen bu davranışlara hangi yaptırımların (hapis cezası, adli para cezası) hangi miktarda uygulanacağına ilişkin genel kuralların belirlendiği hukuk dalıdır.
Hukuk dalları kamu hukuku ve özel hukuk olarak ikiye ayrılır. Ceza hukukunda cezalandırma yetkisi Devlete aittir ve kamu gücü kullanılır. Bu sebeple ceza hukuku kamu hukukunun bir alt dalıdır.
Ceza Hukukunun Amacı nedir?
Ceza hukukunun amacı Ceza Kanunun 1. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:
Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir”
Buradan yola çıkarak temelde 2 amacının olduğu söylenebilir.
- Suç olarak tespit edilen insan davranışlarının cezalandırılması
- Suç olarak tespit edilen davranışlarının cezalandırılacağı düzenlenmesiyle birlikte bu davranışların işlenmesinin önlenmesi. Yani caydırıcılık oluşturmasıdır.
Ceza hukuku bu amaçlarını gerçekleştirerek kamu düzenini ve kamu barışını sağlar.
Ceza hukukunun temel kanunu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunudur. Eğer Türk Ceza Kanunu’na gözatmak istiyorsanuz sayısına dikkat ediniz. Doğrudan Ceza kanunu olarak internektte artattığınızda 765 sayılı olan eski ceza kanunu karşınıza çıkaiblir. Bu kanun genel kanun niteliğinde olup burada yer alan düzenlemeler aksi belirtilmedikçe diğer kanunlarda düzenlenen suçlar ve cezalar hakkında da uygulanır.
Ceza hukukunda bir diğer kanunda 5271 sayılı ceza muhakemesi kanunudur. Bu Kanunda suç işlenmesi durumunda yargılanamanın nasıl yapılacağı mahkemelerin işleyişi, hüküm ve bu hükme karşı nerelere başvurulacağı düzenlenmektedir.
Ceza Hukukunun Bölümleri Nelerdir.
Ceza hukuku genel hükümler: Türk ceza kanununda 1-75. maddeleri arasında düzenlenen hükümleri içerir. Genel hükümler, Türk Ceza Kanunun uygulama alanı, suç teşkil eden fiilin tespiti, kusurluluk, suç ortaklığı (suça iştirak), suça teşebbüs, içtima gibi suça ilişkin genel düzenlemelerin yanı sıra ceza hukukunda uygulanacak yaptırımların neler olduğu yani yaptırım kısmı düzenlenmektedir.
Örneğin Madde 25:
“Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez”
Ceza hukuku özel hükümler: Türk Ceza Kaunu’nda 76. maddeden kanunun sonuna kadar olan bölümü kapsamaktadır. Özel hükümlerde suçlar tanımlanmakta ve bu suçlara ilişkin ne kadar yaptırım uygulanacağı belirtilmektedir. Yine belirlenen suçlara ilişkin ağırlaştırıcı sebep veya hafifletici sebepler de belirtilmektedir.
Örneğin, Madde 123
(1) Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Ceza muhakemesi hukuku, Bir suçun işlenip işlenmediği, işlenenlere hangi cezanın verileceği işlendiği iddia edilen suç hakkında yargılama yaparak belirlenebilir. Bu yargılama da belli kurallara tabidir. Ceza yargılaması bakımından bu kurallar ceza muhakemesi hukukunun alanına girer. Bu konudaki kanun da 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunudur.
Örneğin, Madde 175
(1) İddianamenin kabulüyle, kamu davası açılmış olur ve kovuşturma evresi başlar. (2) Mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra duruşma gününü belirler ve duruşmada hazır bulunması gereken kişileri çağırır.
